Dotacje na stacje ładowania
Dodano: 21 lut 2024
Rynek elektromobilności rozwija się w błyskawicznym tempie. Wraz z jego wzrostem, pojawia się coraz większa potrzeba budowy stacji ładowania pojazdów elektrycznych. Przetargi są jednym z najważniejszych kroków, jakie należy podjąć w przypadku realizowania inwestycji z dotacji / dofinansowania lub wykonywania inwestycji ze środków publicznych (w przypadku jednostek samorządu terytorialnego)
Jednakże, jako że elektromobilność jest stosunkowo nowym rynkiem, nie jest dziwnym, że nie wszyscy zainteresowani przetargami mają pełną wiedzę na temat stacji ładowania. W związku z tym, artykuł ten ma na celu pomóc w zrozumieniu podstawowych kwestii związanych z przetargami na stacje ładowania.
Chcemy, aby ten artykuł był poradnikiem, który pozwoli zrozumieć kluczowe aspekty, które należy wziąć pod uwagę, oraz jakie błędy można popełnić w trakcie tego procesu.
Dotacje na stacje ładowania – jak dokonać właściwego wyboru?
Rozpisanie przetargu na stacje ładowania wymaga dokładnego przygotowania i uwzględnienia wielu ważnych kwestii. Poniżej przedstawiamy kilka zasadniczych czynników, które warto wziąć pod uwagę w trakcie tego procesu:
- wymagania techniczne stacji ładowania,
- warunki prawne i regulacyjne,
- OC firmy wykonawczej,
- serwisowanie i konserwacja,
- dostosowanie do potrzeb użytkowników,
- trwałość inwestycji w przypadku realizacji inwestycji z dotacji.
Wymagania techniczne stacji ładowania samochodów elektrycznych
Przygotowując dokumentację przetargową warto określić jakiego typu mają być to stacje ładowania pojazdów elektrycznych. Zależnie od ich przeznaczenia i miejsca instalacji powinny być one dobrane odpowiednio. W innych miejscach sprawdzą się stacje szybkiego ładowania pojazdów elektrycznych, a w zupełnie innych przypadkach odpowiednim rozwiązaniem okażą się ładowarki AC (ładujące pojazdy prądem zmiennym). Warto określić również jej moc oraz ilość złącz przeznaczonych do ładowania pojazdów elektrycznych.
W przypadku stacji ładowania wyposażonej w stale zamontowane kable do ładowania należy wziąć również pod uwagę standardy ładowania jakie ma obsługiwać dana stacja ładowania. Najczęściej wybierany jest standard CCS Combo 2, jednak warto pamiętać, że po naszych drogach nadal jeżdżą samochody elektryczne zasilane poprzez złącze CHAdeMO.
Pojemność ładowania i wydajność ładowania to ważne parametry, które powinny być określone w treści przetargu dotyczącego stacji ładowania samochodów elektrycznych. Wymagania techniczne dotyczące tych parametrów określają minimalne i maksymalne wartości, które stacja ładowania powinna spełniać. Pojemność ładowania określa ilość energii, jaką stacja może dostarczyć do akumulatora samochodu elektrycznego w określonym czasie, natomiast wydajność ładowania to efektywność dostarczania energii do baterii samochodu.
Określenie parametrów technicznych w treści przetargu pozwala inwestorowi na dokładne określenie wymagań dla stacji ładowania, co ułatwia wybór najlepszej oferty i minimalizuje ryzyko wyboru stacji, która nie spełni oczekiwań inwestora. Dzięki określeniu wymagań dotyczących zastosowanych rozwiązań technicznych, inwestor może mieć pewność, że wybrana stacja ładowania będzie w stanie szybko i efektywnie ładować samochody elektryczne, co przyciągnie klientów i zwiększy zyski z inwestycji. Ponadto, dokładne określenie wymagań technicznych może zapobiec przegrzaniu baterii samochodu i zwiększyć bezpieczeństwo podczas ładowania.
OC firmy wykonawczej
Posiadanie ważnej polisy ubezpieczeniowej OC (Odpowiedzialności Cywilnej) przez firmę wykonawczą jest bardzo ważne w przypadku budowy stacji ładowania samochodów elektrycznych. Jest to zabezpieczenie dla inwestora przed ryzykiem poniesienia szkód w przypadku wypadków lub innych nieprzewidzianych zdarzeń, które mogą się pojawić w trakcie prac budowlanych.
Najlepszą z praktyk jest, aby wykonawca posiadał ubezpieczenie OC minimum w wysokości wartości wykonywanej inwestycji. W przypadku budowy stacji ładowania określonej budżetem 250 000 zł jego polisa ubezpieczeniowa powinna wynosić przynajmniej tyle samo. Po tym również można poznać rzetelność firmy.
Serwis i konserwacja
Serwis i konserwacja są kluczowe dla zapewnienia niezawodności działania stacji ładowania samochodów elektrycznych. Regularne przeglądy i konserwacja pomagają zapobiec awariom i uszkodzeniom, a także umożliwiają szybką reakcję na potencjalne problemy, co jest szczególnie istotne w przypadku stacji ładowania, które są intensywnie użytkowane.
W dokumentacji przetargowej powinien być określony czas reakcji serwisu na zgłoszenia awarii, który powinien być jak najkrótszy, aby uniknąć długotrwałych przerw w funkcjonowaniu stacji ładowania. Czas reakcji może być różny w zależności od wykonawcy i faktu, czy stacja monitorowana jest w formie online czy nie. Najlepiej od razu określić wymagany współczynnik procentowy dostępności stacji ładowania w skali roku, pozwoli to od razu zweryfikować czas reakcji na awarię.
Ważne jest, aby zwrócić uwagę na to, czy firma wykonawcza oferuje polski serwis, ponieważ w przypadku awarii lub problemów z funkcjonowaniem stacji ładowania, szybka reakcja serwisu jest kluczowa. Oferowanie lokalnego serwisu pozwala na szybszą reakcję na zgłoszone problemy, a także może pomóc w uniknięciu dodatkowych kosztów związanych z przyjazdem serwisanta z zagranicy.
Dostosowanie do potrzeb użytkowników
Dostosowanie do potrzeb użytkowników jest bardzo ważne w przypadku budowy stacji ładowania, ponieważ użytkownicy stacji ładowania mają różne potrzeby i oczekiwania, co wpływa na ich preferencje dotyczące sposobu korzystania z ładowarki i płatności. Inwestorzy powinni brać pod uwagę możliwość dostępu do oprogramowania umożliwiającego im zdalne zarządzanie stacją ładowania.
Zwracanie uwagi na formy płatności za ładowanie jest również ważne, ponieważ różne formy płatności mogą być preferowane przez różne osoby. Możliwe formy płatności za ładowanie to np. opłata stała, opłata za zużycie energii lub opłata za czas ładowania. Inwestorzy powinni zwracać uwagę na preferencje użytkowników i zapewnić różne formy płatności, aby zaspokoić różnorodne potrzeby kierowców.
Obsługa poprzez aplikację również jest ważna, ponieważ wiele osób korzysta z aplikacji mobilnych, aby korzystać z różnych usług, w tym z ładowarek samochodów elektrycznych. Obsługa poprzez aplikację może zapewnić użytkownikom łatwy dostęp do informacji o ładowaniu, takich jak dostępność ładowarek, status ładowania i koszty, a także umożliwić płatności bezgotówkowe. Inwestorzy powinni zwracać uwagę na dostępność aplikacji mobilnych, które obsługują ich stacje ładowania i zapewnić łatwy dostęp do informacji i płatności dla użytkowników.
Trwałość inwestycji w przypadku realizacji inwestycji z funduszy publicznych
Inwestycje, które mają na celu rozwój infrastruktury lub produkcji, powinny charakteryzować się trwałością. To oznacza, że ich efekty powinny utrzymywać się przez określony czas i przynosić długoterminowe korzyści dla gospodarki. W przypadku inwestycji w infrastrukturę lub produkcję, ważne jest, aby miały one trwały wpływ na rozwój gospodarczy i przynosiły stałe i pozytywne zmiany.
Trwałość projektu sprawdza się po jego zakończeniu. Jednak powinno się pamiętać o niej już na początku planowania inwestycji. Dlaczego? Ponieważ trwałość mówi czy projekt, który został zrealizowany miał sens. Fundusze europejskie to środki publiczne, dlatego efekt ich wykorzystania powinien mieć wysoką jakość i trwać w określonym czasie. Dlatego przedsiębiorca musi utrzymać założoną trwałość projektu, zazwyczaj jest to okres 3 lub 5 lat. To oznacza, że nie może np. sprzedać przedmiotu dofinansowania, oddać go w dzierżawę, dokonać zmian wpływających na jej pierwotne przeznaczenie, bądź zaprzestać działalności gospodarczej. Ponadto przedmiot finansowania musi być sprawny przez całość okresu trwałości projektu. Jeśli się zepsuje, właściciel powinien jak najszybciej go naprawić.
Wytłumaczymy to na poniższym przykładzie, abyśmy mieli dokładne odniesienie się do problemu.
Przykład: Firma z Gorzowa otrzymała dotację. Jej właściciel we wniosku o dofinansowanie wpisał, że za środki unijne kupi stację ładowania pojazdów elektrycznych. Dzięki niej zwiększy konkurencyjność swojej firmy na rynku lokalnym. We wniosku o dofinansowanie trwałość projektu została określona na 5 lat. Data ostatniej płatności to 01.01.2023. Firma wykonawcza wybrana w drodze przetargu zawarła w swojej ofercie dwuletni okres gwarancji na stację ładowania objętą przetargiem. Stacja ładowania uległa awarii w trakcie trzeciego roku od jej zainstalowania. Jakie ryzyko wiąże się z wystąpieniem takiej awarii? Kto odpowiada za poniesienie kosztów naprawy?
I tutaj pojawia się problem, o którym zazwyczaj nikt nie myśli na etapie składania wniosku o dofinansowanie. W trakcie przygotowywania dokumentacji właściciel firmy nie był świadomy kosztów naprawy stacji ładowania dużej mocy, które mogą wynosić nawet do 50% wartości inwestycji. Ba! Kto wtedy myśli o jakiejkolwiek awarii. Zawsze planując inwestycję zakłada się największy zwrot z niej, a nie myśli się o ewentualnych problemach i awariach. Jednak takie przypadki się zdarzają, bardzo rzadko – ale jednak, a Polak mądrzejszy jest zazwyczaj po szkodzie.
Ryzyko awarii sprzętu jest naturalnym elementem w przypadku inwestycji w środki trwałe i technologie. W takiej sytuacji należy sprawdzić, czy gwarancja na stację ładowania obejmuje naprawę takiej awarii. W tym przypadku, naprawa nie jest już objęta gwarancją (gwarancja wynosiła 2 lata), koszty naprawy ponosi więc właściciel stacji ładowania.
W odniesieniu do dotacji, sytuacja wygląda następująco: firma, która otrzymała dotację, jest zobowiązana do wykonania projektu zgodnie z określonym w wniosku zakresem oraz zapewnienia trwałości inwestycji przez co najmniej 5 lat od daty ostatniej płatności z dotacji (czyli w tym przypadku od 01.01.2023 r.). W przypadku awarii stacji ładowania w trzecim roku po jej zainstalowaniu, firma musi ponieść konsekwencje w postaci obniżenia oceny realizacji projektu lub zwrotu części lub całej dotacji, jeśli awaria znacznie wpłynęła na realizację projektu (a wpłynęła, bo stacja jest nieużyteczna).
Z czym się wiąże naruszenie trwałości projektu?
Jeśli nie zostanie zachowana zasada trwałości, może to spowodować konieczność zwrotu otrzymanych środków przeznaczonych na realizację projektu. W takim przypadku konieczne będzie zwrócenie środków z odsetkami, które będą naliczane w sposób analogiczny jak w przypadku zaległości podatkowych. Wysokość odsetek będzie zależna od czasu, przez jaki nie została zachowana zasada trwałości. Poniżej przedstawiamy przykładowy sposób wyliczenia wartości korekty.
Przykład:
Założenia:
- wartość środka trwałego, względem którego nastąpiło złamanie zasady trwałości – 250 000 PLN
- okres trwałości – 5 lat (od 01.01.2023 r. do 01.01.2028 r., łączna liczba dni: 1826)
- data, w której nastąpiło złamanie zasady trwałości – 10.03.2025 r. (łączna liczba dni pozostająca do końca okresu trwałości: 1027)
W pierwszej kolejności należy ustalić, jaki % całości przypada na niezachowany okres trwałości, tj.:
- 1027 dni okresu niezachowania trwałości / 1826 dni całkowitego okresu trwałości x 100% = 56,24%
Następnie w celu wyliczenia podstawy wymierzanej korekty, należy całkowitą wartość środka trwałego pomnożyć przez otrzymany wskaźnik procentowy, tj.:
- 250 000 PLN x 56,24 % = 140 600 PLN
Do otrzymanej wartości korekty należy doliczyć należną kwotę odsetek wyliczonych w oparciu o obowiązujące przepisy.
Zazwyczaj koszt przedłużenia gwarancji stacji ładowania wynosi około 10-15% jej ceny katalogowej. Jak widać, rozszerzenie gwarancji na okres trwałości projektu jest jednak bardziej opłacalne niż zwrot całego dofinansowania, bądź ponad 50% jego wartości.
Budowa ogólnodostępnych stacji ładowania ze środków publicznych nie jest taka prosta
Mamy nadzieję, że udało nam się podkreślić kluczowe czynniki, które należy wziąć pod uwagę w tym procesie. Doskonale wiemy, że przygotowanie przetargu na stacje ładowania EV nie jest łatwym zadaniem i wymaga gruntownego przygotowania. Wymagania techniczne powinny być sprecyzowane i zestawione z rynkiem, a współczynnik dostępności stacji ładowania powinien być określony już na początku.
Mamy nadzieję, że nasze wskazówki będą przydatne dla inwestorów i władz lokalnych, które są zainteresowane rozwojem infrastruktury ładowania EV. W przypadku jakichkolwiek pytań zawsze służymy pomocą.
